Bà o phì là gì

Người thừa cân béo phì có tình trạng mỡ thừa tích tụ quá mức và gây hại đến sức khỏe. Vậy nên, bệnh béo phì sẽ biểu hiện rõ ở cân nặng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa trên chiều cao của người có sức khỏe tốt.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có tích tụ mỡ thừa mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan trong cơ thể, có khả năng giữ nhiệt và bảo vệ các vùng khỏi chấn động. Song khi lượng mỡ tích tụ này quá lớn, nó lại cản trở các cơ quan hoạt động.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân biệt bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này đơn giản và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trong cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người trưởng thành bình thường có cân nặng vượt mức tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở các bộ phận của cơ thể như: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì ở mức cao mỡ sẽ tụ lại trên toàn cơ thể.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì chủ yếu do sự không cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu thụ.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì là do:
· Sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu thụ. Phần lớn năng lượng ăn vào vượt quá nhu cầu năng lượng cơ thể cần, vậy nên năng lượng dư thừa và được đổi thành mỡ tích lũy ở các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có những người có một số gen trong nhiều nhóm gen như nhóm gen kích thích sự ngon miệng, nhóm gen liên quan tới tiêu hao năng lượng, nhóm gen chuyển hóa điều hòa, nhóm gen dẫn đến sự biệt hoá và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hay mẹ hay thậm chí là cả hai đều béo phì thì khả năng con cái bị tăng cân tăng cao. Nhiều người bị béo phì thừa cân do khả năng di truyền có tốc độ trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không sản xuất đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quy trình trao đổi chất bị chậm lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không thể đốt cháy, là lý do dẫn đến tăng cân.
· Thiếu ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn hay bị thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ làm tăng khả năng thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ tăng lên làm bạn nhanh cảm thấy đói, thèm thức ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn tới sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên do dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người gặp khả năng cao bị thừa cân béo phì bao gồm:
· Người gặp thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, ăn nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, rượu bia ...
· Môi trường làm việc văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một số thói quen ăn uống gây béo phì
1. Ăn hai bữa một ngày
Chế độ ăn kiêng được sử dụng nhiều nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một số người có cuộc sống bận rộn và chỉ ăn khi đói, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn cảm thấy cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng tăng cân vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và đồ ngọt để thỏa mãn ham muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và giảm được cân nặng, chúng ta nên đưa nhỏ lượng calo đưa vào cơ thể mỗi ngày thành 3 lần để hạn chế tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người nghĩ rằng, không ăn sẽ giảm được béo, hay nhiều lúc do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi ăn bữa snags và bữa trưa cùng nhau. Thực tế thì ngược lại, việc nhịn ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào thời điểm khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù đắp phần năng lượng đã mất, kết quả làm tăng cân một cách không như ý. Nhịn ăn sáng còn không tốt cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối rất muộn
Thói quen ăn uống dẫn đến béo phì phổ biến thứ hai là ăn quá muộn, thường gặp ở nhiều người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn khuya, vận động ít, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích lại dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể điều chỉnh thời gian ăn uống vì nguyên nhân công việc, có thể đem theo hộp cơm hoặc để một số đồ ăn tiện lợi ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy lựa chọn một vài đồ ăn không nhiều calo, chẳng hạn như súp hay rau.
4. Thói quen ăn hai thực phẩm nhiều calo
Những người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm giàu protein, mà nạp vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm giàu tinh bột hơn, chẳng hạn như cơm và bánh mì, mì ramen với cơm rang, mì udon với cơm… dẫn tới lượng calo nạp vào cơ thể vượt quá mức cần thiết.
Vậy nên, để tránh thừa cân béo phì, những người hay ăn hai thực phẩm nên bổ sung nhiều rau hơn, ăn rau trước rồi mới ăn, để rau mang lại cảm giác no cố định và giảm ăn các thực phẩm đa phần nhiều tinh bột.
5. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có ảnh hưởng đến cân nặng bị tăng hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn những loại thực phẩm chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang trong hai bữa một ngày. Chỉ ăn các thực phẩm thiết yếu nhiều tinh bột sẽ có sự tác động lớn về mức đường trong máu và dễ bị đói.
Lúc này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường dùng nhiều gia vị và dầu mỡ nên nhanh dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa chậm.
Vậy nên, một bữa ăn hợp lý nên có hai hoặc ba món, không những có rau mà còn phải cung cấp đủ chất đạm.