Khái niệm vá» bà o phÃ
Người thừa cân béo phì có tình trạng tích mỡ thừa quá mức và gây hại đến sức khỏe. Vậy nên, bệnh béo phì sẽ biểu hiện rõ ở cân nặng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa trên chiều cao của người khỏe mạnh.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan và cơ thể, có khả năng giữ nhiệt và bảo vệ các vùng khỏi chấn động. Song khi lượng mỡ tích tụ này quá lớn, nó lại cản trở hoạt động của các cơ quan.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân biệt bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này dễ dàng và đánh giá chính xác lượng mỡ trên cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt quá tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI từ 30 trở lên: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở những bộ phận sau của cơ thể đầu tiên: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tích tụ trên toàn cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì chủ yếu do sự không ổn định ở năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì là bởi:
· Cân bằng bị mất giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao. Phần lớn năng lượng nạp vào vượt qua nhu cầu năng lượng của cơ thể, do đó năng lượng bị dư thừa và được đổi thành mỡ tích tụ trong các cơ quan, tổ chức.
· Yếu tố di truyền: Có những người có một số gen trong các nhóm gen như nhóm gen kích thích ăn ngon miệng, nhóm gen liên quan tới năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen điều hoà chuyển hoá, nhóm gen dẫn đến sự biệt hoá và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hay mẹ hay thậm chí tất cả đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Nhiều người bị béo phì thừa cân do khả năng di truyền có khả năng trao đổi chất chậm chạp, cải thiện khó.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không sản xuất đủ các hormone cần thiết cho cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quy trình trao đổi chất bị chậm lại, cùng nghĩa với lượng chất béo không được đốt cháy, là nguyên nhân gây tăng cân.
· Khó ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn không ngủ đủ, lượng ghrelin sẽ tăng lên khiến bạn nhanh cảm thấy đói, thèm thức ăn chứa nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên nhân dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người có nguy cơ cao bị thừa cân béo phì bao gồm:
· Người gặp thói quen hay sử dụng thức ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, ăn nhiều đồ chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Làm việc trong môi trường văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một vài thói quen ăn uống dẫn đến béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một vài người có cuộc sống bận rộn và chỉ ăn khi đói, cũng có nhiều người không có thời gian để ăn sáng, và họ luôn thấy rằng cực đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng tăng cân vì họ có cảm giác nhanh đói trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều đồ ăn có hàm lượng calo cao như mì, bánh hấp, cơm và thức ăn ngọt để thỏa mãn mong muốn calo của não bộ khiến hàm lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và hạn chế được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể hàng ngày thành 3 lần để hạn chế tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người có suy nghĩ rằng, nhịn ăn sẽ giảm được béo, hay nhiều lúc do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi gộp bữa sáng với bữa trưa làm một. Thực tế thì ngược lại, việc không ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào dịp khác, như làm ta ăn trưa hay tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng đã mất, kết quả làm tăng cân một cách không như ý. Không ăn sáng còn không tốt cho dạ dày và tuổi thọ bị giảm.
3. Ăn tối rất muộn
Thói quen ăn uống gây béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá khuya, thường gặp ở những người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, vận động ít, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích lại dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể điều chỉnh thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể đem theo hộp cơm hay mang theo một số đồ ăn tiện lợi ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy chọn một vài thức ăn ít calo, chẳng hạn như súp hay rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Một số người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm có nhiều protein, mà bổ sung vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm có nhiều tinh bột hơn, ví dụ như cơm và bánh mì, mì ramen và cơm rang, mì udon với cơm… dẫn tới lượng calo bổ sung vào cơ thể vượt quá mức cần thiết.
Vậy nên, để tránh thừa cân béo phì, những người hay ăn hai thực phẩm nên bổ sung nhiều rau hơn, ăn rau trước rồi mới ăn, để rau mang lại cảm giác no nhất định và hạn chế ăn các thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Ăn nhiều các thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có ảnh hưởng đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn những loại thực phẩm chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang trong hai bữa một ngày. Chỉ ăn những thực phẩm thiết yếu giàu tinh bột sẽ có sự dao động lớn về mức đường trong máu và nhanh bị đói.
Lúc này cơ thể sẽ gia tăng mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Chủ yếu là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều gia vị và dầu mỡ nên dễ dẫn đến tăng cân. Cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa chậm.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên ăn hai hay 3 món, không những có rau mà chất đạm được cung cấp đủ.
